Gedicht van Peter Mangel Schots siert Leuvense troostmuur
In 2021 onthulde de stad Leuven op de Stadsbegraafplaats de eerste troostmuur: een muur vol foto’s van Leuvenaars van wie de grafstenen op het eind van hun termijn werden weggenomen. De Leuvense dichter Peter Mangel Schots werd door deze troostmuur geïnspireerd tot poëzie.
Elk jaar komen er graven aan het einde van hun looptijd. Jarenlang werden de graftekens van deze graven volledig weggenomen, foto’s en versieringen incluis. “We wilden een manier vinden om de overledenen van wie het graf verwijderd wordt toch in herinnering te blijven houden. Zo ontstond het idee van de troostmuur”, vertelt schepen van Zorg en Begraafplaatsen Bieke Verlinden (Vooruit). De foto’s vanop deze graven worden nu opgehangen aan een van de omwallingsmuren van de Stadsbegraafplaats, waarin de contouren van oude, verdwenen grafstenen nog zichtbaar zijn.
De troostmuur geeft overleden stadsgenoten zo een nieuwe, vaste rustplek op de begraafplaats, langer dan de looptijd van hun graf. Er komt geen naam of datum bij, enkel een foto. Ook foto’s van mensen die ergens anders begraven liggen, maar voor wie Leuvenaars graag een herinneringsplekje in Leuven willen maken, kunnen op de troostmuur een plek krijgen.
“Toen ik voor het eerst aan de troostmuur stond, maakte dat een overweldigende indruk”, zegt dichter Peter Mangel Schots. “Al die blikken, recht naar de lens van de fotograaf gericht. Meer dan ik naar de overledenen keek, keken zij naar mij. Dat gaf me de insteek voor mijn gedicht. Ik wilde de doden zelf aan het woord laten, hen een stem geven. Tegelijk zit in de versregel ‘wij waren wie jij bent’ een memento mori: ze herinneren ons eraan dat wij allemaal sterfelijk zijn. Dan is het een troost te weten dat we herinnerd zullen worden. Dat appel zit in de laatste regels vervat”, aldus de dichter over zijn gedicht.
Kom dichter, kijk ons in de ogen zie
Hoe ze die van jou weerspiegelen
Laat dit moment van ons samen zijn
Wij waren wie jij bent, beminden,
Verlangden, vonden een thuis, hier
Is onze tijd van vlees en bloed voorbij
Maar niets wat herinnerd wordt vergaat
Zolang je naar ons kijkt blijven wij bestaan.
Het gedicht werd in juni bevestigd aan de troostmuur, in cortenstaal platen. In het ontwerp, gemaakt door kunstenares Stacy Suy, spelen zon en schaduw een prachtig spel met de verzen. Vandaag, 1 juli, werd het gedicht officieel ingehuldigd tijdens een bijeenkomst met koffie - het traditionele ‘bakje troost’ van de begraafplaats. “Het gedicht laat mensen even stilstaan bij wat doodgaan en herinnerd worden betekenen. Zon en schaduw spelen ook een prachtig spel met de verzen. Bezoekers van de Stadsbegraafplaats zullen hopelijk een beetje troost kunnen vinden in de mooie woorden van Peter Mangel Schots”, besluit schepen Bieke Verlinden.
