Eén jaar voor de verkiezingen…

Op zondag 9 juni 2024 worden er federale verkiezingen georganiseerd in ons land. Op 13 oktober staan de gemeenteraadsverkiezingen dan weer op de agenda. Schrijf nu al maar op dat er nog geen federale of Vlaamse regering zal zijn voor die laatste datum. Het feit dat steeds meer centrumpartijen elkaar moeten vinden om een regering te kunnen vormen, is daar niet vreemd aan. De voorbije jaren zag de Vivaldi-ploeg peiling na peiling dat de extreme flanken aan populariteit winnen terwijl de regerende partijen wegzakken, met uitzondering van Vooruit.

Er valt uiteraard heel wat te zeggen over de ploeg rond premier Alexander De Croo (Open Vld) die doorgaans zelf wel overeind bleef in een regeerperiode met meer dan één crisis. Toch kon De Croo - en in het verlengde daarvan zijn hele ploeg - moeilijk een vuist maken ten aanzien van partijvoorzitters zoals Magnette (PS) en Bouchez (MR) in grote dossiers zoals de fiscale hervorming, de pensioenen en de uit de hand gelopen begroting. Die hete patatjes zal de volgende regering wellicht in de mond moeten nemen, met dank aan de particratie. Hoewel de koopkracht van de meeste burgers relatief goed werd beschermd, laat de inflatie zich toch voelen en al zeker bij mensen die het financieel al niet gemakkelijk hadden. Dat is slecht nieuws voor de centrumpartijen want in moeilijke tijden wenden kiezers zich vaak tot de extremen. Niet zozeer omwille van de politieke programma’s, wel omdat ze hun geloof in de regerende partijen zijn verloren. ‘Ze weten niet meer van welk hout pijlen maken’, hoor je dan. Of ook: ‘Als je de echte problemen niet durft te benoemen, kan je er ook geen oplossingen meer voor bedenken.’ Je zou kunnen stellen dat minstens een deel van de kiezer dom is maar dat is al te gemakkelijk. Bovendien herstelt zo’n bewering de kloof tussen de burger en de politieke elite niet.

Politici zullen echt uit een ander vaatje moeten tappen als ze een nieuwe zwarte zondag willen vermijden. Laat de meest recente peiling van HLN en VTM Nieuws in die zin een alarmsignaal zijn dat kan tellen. Groen zakt weg tot 7,6%, Open Vld tot 8,3% en CD&V tot 10,7%. N-VA houdt nog min of meer stand met 21,8% en Vooruit stijgt naar 16,8%. Op de extreme flanken groeit het vertrouwen ondertussen verder want Vlaams Belang is de grootste in Vlaanderen met 22,7% en PVDA klokt al af op 10,3%. Een Vivaldi-meerderheid in Vlaanderen lijkt alvast eens te meer onhaalbaar. Nu is een Vlaamse meerderheid in de federale regering geen wet van Meden en Perzen maar N-VA in de oppositie blijven duwen lijkt op termijn toch een risicovolle onderneming voor de nieuwe kleintjes met een roemrijke politieke geschiedenis.

Bart Mertens