Zijn we echt dik, dom en zelfgenoegzaam?
Hoe het bij de Vlaamse busbouwer Van Hool gaat aflopen, is momenteel nog koffiedik kijken maar feit is dat het vestigingsklimaat sputtert, en helaas niet enkel in ons land maar in heel wat Europese landen. Stilte voor de storm?
“Van Hool zit in ernstige moeilijkheden.” Zo klonk het nog voor de werknemers te horen kregen dat het wellicht einde verhaal was voor hen bij één van de kroonjuwelen van de Vlaamse industrie. Maak daar voormalig kroonjuweel van want zelfs De Lijn bestelt liever bussen in China. Het gele gevaar is ontegensprekelijk een bedreiging, niet enkel in België maar in heel West-Europa. Te hoge loonkosten, te veel Europese regeltjes en een te hoge afhankelijkheid van China. Bedrijven, - zoals MAN - die in Oost-Europa produceren, ontspringen de dans nog een beetje maar hoe lang nog…
Akkoord, grote baas Filip Van Hool zette in op de foute technologie maar in het brede plaatje zal die keuze op lange termijn niet de doorslaggevende factor geweest zijn in de globale economische strijd. Hoe het droevige verhaal bij Van Hool zal aflopen, blijft een vraagteken maar de neergang van de busbouwer dreigt wel een symbooldossier te worden in ons land, en bij uitbreiding in West-Europa.
Moet de Vlaamse regering opnieuw een duit in het zakje doen? Het zouden weleens kosten op het sterfhuis kunnen zijn want er werd al een waarborg van 30 miljoen euro afgeleverd. Bovendien zou het weleens kunnen dat je met een extra financiële injectie vooral de werknemers van de vestiging in Noord-Macedonië blij zal maken. Een investeerder uit de privé? ‘On verra bien’, zeggen ze in het Frans. De droevige vaststelling is dat noch Vlaanderen noch België noch Europa een stabiel toekomstgericht antwoord uit de mouw kan schudden als er wordt gesproken over het sputterende vestigingsklimaat. Nogmaals, niet enkel in België maar zo ongeveer in heel West-Europa.
Peter Wennink, de grote man van het Nederlandse hoogtechnologische bedrijf ASML, verwoordde het recentelijk nog als volgt: “We zijn dik, dom en zelfgenoegzaam geworden!” Hij verwees voor alle duidelijkheid niet naar het bedrijf zelf maar naar de Europese aanpak in tijden van klimaatuitdagingen en de toenemende concurrentie met wereldspelers zoals China en de Verenigde Staten. Wennink voegde er nog aan toe dat ASML in eerste instantie wil groeien in Nederland maar enkel als de randvoorwaarden op de juiste manier zijn ingevuld: “En als dat niet in Nederland kan, dan kan het wel ergens anders”, klonk het.
Peter Wennink is niet de enige bedrijfsleider die zo spreekt en dat veroorzaakt terecht veel zenuwachtigheid bij de Europese politici. In Frankrijk en Duitsland staan de alarmlichten al langer op rood, met maatregelen voor een gunstiger vestigingsklimaat tot gevolg. De urgentie lijkt nu ook in de lage landen door te dringen, en terecht. Talmen is geen optie want ook kleinere bedrijven denken aan productie in verre oorden. Een continent zonder bedrijven is zoals een museum zonder kunstwerken. Er komen misschien wel bezoekers over de vloer maar ze staren in het niets. Actie, en wel nu meteen!
Bart Mertens