De tractor trekt het niet meer

De stikstofwet, strengere nitrietnormen, extra administratieve regeltjes… De boeren hebben het niet onder de markt en dat is te ‘danken’ aan een veelheid van wetgeving. Veel politici erkennen dat de boerenstiel wordt geconfronteerd met ‘een lasagne van regels’ en herhalen tot vervelens toe dat ze begrip hebben voor de woede van de boeren. Daar koop je als boer uiteraard niets mee en bijgevolg voegden de boze landbouwers de daad bij het woord: protesteren in het kwadraat.

Is het leefmilieu dan niet belangrijk? Uiteraard wel, maar je kan van de boeren niet verlangen dat ze het roer in één keer drastisch omgooien. De politici van gisteren duwden de kwesties jarenlang voor zich uit en die van vandaag presenteren nu de rekening. Op papier is dat een oplossing maar in de praktijk is het vaak onhaalbaar. Het is perfect te begrijpen dat een Belgische boer boos wordt als er steeds meer regeltjes bijkomen terwijl de concullega’s van buiten de EU goedkopere en minder duurzame producten mogen dumpen op onze markt. Bovendien zijn de boeren nog steeds de kneusjes van de club in de keten naar de winkel.

Moeten de producten dan duurder worden? Niet noodzakelijk, maar dan moeten de spelers in de keten wel bereid zijn om de boer een eerlijke prijs te gunnen. Laat ons ook niet vergeten dat voedselvoorziening een strategische sector is. De herinnering is misschien al een beetje vaag maar ten tijde van de coronapandemie slaagden we er in Europa niet in om onze eigen mondmaskers te maken en tijdens de energiecrisis bleek dat we ons afhankelijk hadden gemaakt van Rusland. Willen we opnieuw in zo’n scenario belanden?

Wat je zelf doet, doe je doorgaans beter en dat blijkt ook uit onderzoek: de Belgische boeren horen bij de top in de wereld. Opvallend gegeven tijdens de protesten: veel respect van de burger. Die steun kalfde een beetje af naarmate de acties langer bleven duren en de winkelrekken alsmaar leger werden. Het deed een beetje denken aan het drama bij Renault: niemand zou ooit nog een Renault kopen maar bij de eerste straffe promotie waren we dat voornemen vergeten. Of ook: als de acties van de boeren ons niet persoonlijk raken, steunen we ze maar als dochterlief haar vliegtuig mist omdat we vastzitten op de snelweg, dan lopen we naar de media om ons beklag te doen. Een typisch symptoom voor een maatschappij die gekweld wordt door toenemend individualisme maar voor de mensen die het toch nodig vonden om de acties te veroordelen de volgende boodschap: verspil je tijd niet met zeuren maar lees ‘Boerenpsalm’ van Felix Timmermans. De boerderij van boer Wortel lijkt in niets op de moderne landbouwbedrijven maar één heel belangrijk aspect is nooit veranderd: de passie van de boer voor zijn veld en zijn dieren. Die passie verdient driedubbel respect, ook én vooral op moeilijke momenten.

Bart Mertens