Nieuwste aanwinst Stadsarchief te zien op Open Archiefdag: een keukenschriftje uit 1803

“Het keukenschriftje is een belangrijke, nieuwe bron voor het Stadsarchief”, zegt schepen van cultuur Denise Vandevoort. “Als authentiek gebruiksvoorwerp uit het begin van de 19e eeuw bevat het enorm veel informatie over de eet- en drinkcultuur van toen. Maar het inspireert alvast ook voor nieuwe culinaire en niet-culinaire projecten in het Stadsarchief en in de stad.”

Het verhaal achter deze bijzondere schenking
Sebastiaan Cloet stootte eind 2019 op een Canadese website op het kookschriftje. Als geschiedkundige met een passie voor alles wat Leuven aangaat, was hij meteen gefascineerd. De aankoop verliep via een Hasseltse antiquair, Pieter Judo van Antiquariaat De Lezenaar. Hij wist te vertellen dat het oorspronkelijk uit de nalatenschap van een Limburgse priester, Johannes Berchmans Paquay kwam, wiens leven zich hoofdzakelijk tussen Limburg en Vlaams-Brabant had afgespeeld. Na diens dood kwam het terecht bij een Broeder van Liefde in Lummen, Fernand Schepkens, die net zoals Paquay gepassioneerd bezig was met de geschiedenis van Limburg en Brabant. Hij liet zijn collectie heemkundig materiaal na aan Antiquariaat De Lezenaar in Hasselt.

Uitzonderlijke bron voor het Stadsarchief
Sinds vandaag wordt het schriftje officieel in de collectie van het Stadsarchief Leuven bewaard. Ook voor het Stadsarchief vormt het een mooie aanvulling. Het keukenschriftje geeft meteen inkijk in het eten en drinken van de Leuvenaar van meer dan twee eeuwen geleden. Het dateert bovendien uit 1803, de woelige Franse periode en toevallig het jaar waarin Napoleon Bonaparte Leuven bezocht. Leuven wordt niet expliciet in het schriftje vermeld, maar wel enkele gemeenten rond Leuven, zoals Tildonk.

Het is merkwaardig dat een gebruiksvoorwerp uit 1803 zo goed bewaard is: ook de brand- en vochtplek op de kaft getuigen daarvan. Het bevat veel info over de ingrediënten en het leven van toen. Je merkt dat men steeds moest werken met seizoensproducten. Groenten en vis komen veel aan bod. Geen wijn, wel bier. Veel bonen en kolen, maar meer soorten dan we vandaag kennen. Af en toe werden er ‘pateekes’ gekocht en dan waren het er zes à zeven. Dus was er op dat moment veel volk in huis.

Het schriftje geeft zo inzage in de lokale eetcultuur, maar is daarnaast ook taalkundig een heel interessante bron. Zo lezen we er over eerbesen (aardbeien), aen poeten en pestenoken (wortelen en pastinaken), snaebonkens (snijbonen).

Een amandeltaart uit Tildonk met Leuven kermis
Het schriftje leert ons ook dat men met Leuven kermis in Tildonk een amandeltaart ging halen “voor 63 stuivers met de sjees”. Op Open Archiefdag presenteert ZUUT zijn versie van de amandeltaart, een frisse frangipanetaart met een vleugje limoen, gebaseerd op de ingrediënten uit het kookschriftje en op enkele recepten uit begin 1800. Elke bezoeker kan een stukje proeven, zolang de voorraad strekt.

In de kijker op Open Archiefdag
Het schriftje wordt voor het eerst aan het publiek getoond in een mini-expo in de leeszaal tijdens de Open Archiefdag. Daarnaast kan je op Open Archiefdag kennismaken met de werking van het Leuvense Stadsarchief. Tijdens een rondleiding kan je een kijkje nemen achter de schermen en in het depot. Op de boekenverkoop van Salsa! vzw vind je boeken, prenten en postkaarten over Leuven en omgeving. De publicaties van het Stadsarchief zelf kan je aan lage prijzen kopen. In de leeszaal kan je ook terecht voor meer info over de vrijwilligerswerking.

Open Archiefdag vindt plaats op zaterdag 16 oktober van 10 tot 17 uur in het Stadsarchief Leuven (Rijschoolstraat 4, Leuven). Toegang is gratis. Meer info op www.leuven.be/open-archiefdag.