Op zoek naar Ida - de nieuwe roman van de Leuvense auteur Nathalie Le Blanc
Cato ziet op televisie een oproep naar een jonge vrouw op een schilderij. Het gaat om een model dat ooit geschilderd werd door de vader van de oproeper. Cato herkent er haar oma Ida in. Zo begint de nieuwe roman van Nathalie Le Blanc.
“Ik groeide op bij mijn grootmoeder Iréne en zij vertelde vaak over de oorlogsjaren die ze als vluchteling in Cardiff doorbracht”, zegt auteur Nathalie Le Blanc. “Het waren de mooiste van haar leven, zei ze. Ze was vijftien toen ze met haar ouders voor de oprukkende Duitse troepen het Kanaal over vluchtte, op de Lindbergh, het visserschip van haar broer. De bombardementen en de rantsoenering waren zwaar, maar tegelijk ging er in Cardiff een wereld voor haar open. Ze leerde er stoïcijnse Britten, behulpzame Sikhs en Amerikaanse soldaten van alle mogelijke achtergronden kennen, werkte onder andere voor het Amerikaanse Rode Kruis en was er vrijer dan ze in Oostende ooit geweest was. Ik wilde al lang over haar ervaring schrijven en ook al lijkt Ida in niets op mijn memé Iréne, ze leeft wel in hetzelfde universum. Ik ben ook gefascineerd door hoe generaties met elkaar omgaan en hoe weinig we soms weten over wat voor mensen onze ouders en grootouders waren toen ze jong waren. Vandaar dat ik er ook een hedendaags luik aan heb gebreid, waarin we de jonge Cato volgen die dankzij de zoektocht naar haar oma in de voor haar onbekende kunstwereld terechtkomt.”
Waar komt dat idee vandaan?
“Dat was puur toeval. Ik las in een Britse krant een artikel over de vraag wie we eigenlijk zijn en waarom. Als voorbeeld gebruikten ze een van de eerste realityreeksen die ik ooit zag, Faking It, waarin mensen à la My Fair Lady een totaal ander leven uitprobeerden. In de eerste aflevering leerde Alex, een smalle, ietwat verlegen upper class Oxfordstudent die nog nooit in Londen was geweest in een maand tijd om het te ‘faken’ als stoere buitenwipper. Dat lukte en in het artikel vertelt hij dat die ervaring zijn zelfbeeld door elkaar schudde. Hij ging nooit meer terug naar zijn oude leven toen hij besefte dat hij niet hoefde te zijn wat zijn omgeving en de maatschappij van hem verwachtte. Dat idee prikkelde mijn fantasie. Een oorlog, maar ook een verliefdheid of zelfs een enthousiaste leerkracht, soms gooien ze je hele leven om. Dat leek me een mooie basis voor een verhaal. In diezelfde periode las ik de biografie van Lucian Freud, een van de meest succesvolle Britse schilders van de afgelopen eeuw. De kunstwereld is fascinerend, omdat hij een kruispunt is van artiesten, gepassioneerde liefhebbers en experts, en mensen met veel geld. Een verhaal over mensen van wie het hele leven wordt omgegooid, past daar perfect in. De hedendaagse kunstwereld met zijn blockbustertentoonstellingen en personencultus is bovendien een boeiende plek om een totale leek in te introduceren. Zo groeiden die twee kleine zaadjes uit tot het verhaal van Ida, de aristocratische Xander, haar kleindochter Cato en de twee interessante mannen die ze in die kunstwereld tegenkomt.”
Je neemt de lezers mee naar Londen en Cardiff tijdens WOII. Vroeg dat veel research?
“Ja, en het was echt zalig om te doen. Boeken lezen over het dagelijks leven tijdens de oorlog, recepten opzoeken van wat er op tafel kwam en foto’s verzamelen van outfits die in de kleerkast hingen, het was een beetje als tijdreizen. Ik reisde ook echt naar Cardiff voor opzoekingswerk in de archieven en wandelde de hele stad rond. In de muur rond Cardiff Castle, waar de inwoners tijdens de oorlog konden schuilen voor de bommen, zit een museum dat je met geluid en licht terugvoert naar zo’n Duitse aanval. Een aangrijpende ervaring. Ik maakte voor het schrijven van het historische stuk ook een playlist van populaire muziek uit die tijd en ben ondertussen fan van Glenn Miller, The Andrew Sisters en Louis Armstrong. Het boeiendste was dat ik alles in vraag moest stellen, want wat wij vandaag heel gewoon vinden, zoals uien, koelkasten, seks voor het huwelijk en zelfbeschikking waren in de jaren veertig niet vanzelfsprekend. Die uitstap naar het verleden smaakt eerlijk gezegd naar meer.”